موزه جواهرات ملی
موزه جواهرات ملی ایران خزانه بانک مرکزی ایران قرار دارد و به صورت موزه نیز استفاده می‌شود. این خزانه-موزه در ساختمان بانک مرکزی ایران در خیابان فردوسی تهران قرار دارد.
پیشینه:
تا قبل از دوره صفوی پادشاهان ایرانی نسبت به جمع‌آوری، حفظ و نگهداری جواهرات و سنگ‌های زینتی اقدام نکرده بودند. در دوران صفوی پادشاهان با ارسال سفرایی به کشورهای مجاور اقدام به خریداری و جمع‌آوری و حفظ جواهرات موجود و خریداری شده کردند.پس از حمله افغان‌ها به ایران مقداری از این جواهرات به افغانستان فرستاده شد که با همت نادر بخش زیادی از آن‌ها به ایران بازگشت. نادرشاه‌افشار جهت بازپس‌گیری بخشی از این جواهرات که به هندوستان فرستاده شده بود، نامه‌های متعددی را برای پادشاه هند فرستاد، اما چون جوابی نیافت با سپاه خویش راهی هندوستان شد.
لشکرکشی نادر موجب آن شد که پادشاه هند هدایا و جواهرات زیادی را به نادر اهدا کند. بخش زیادی از هدایا و غنایمی که نادر از هندوستان جمع‌آوری نموده بود هرگز به ایران نرسید. نادر پس از بازگشت به ایران به رسم آن روزگار بخشی از غنایم و هدایا را به حکام، امیران و پادشاهان کشورها و دیارهای اطراف ایران بخشید، مقداری از غنایم به آستان قدس رضوی و بخشی دیگر را به سپاهیان اعطا نمود.پس از قتل نادر شاه یکی از سردارانش به نام احمد بیگ افغان ابدالی دست به غارت جواهرات خزانه زد و بخشی از این جواهرات منجمله الماس کوه نور که بعدها (احتمالاً بالاجبار) به ملکه انگلیس اهدا شد هرگز به ایران بازگردانده نشد.
